23 Οκτ 2007

Μωραίνει Κύριος όν βούλεται απολέσαι. (Ευριπίδης).

Χθες το βράδυ έβλεπα στην τηλεόραση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις για την αρχηγία του κόμματος της αντιπολίτευσης.
Η φράση που γύριζε στο μυαλό μου ήταν "Μωραίνει Κύριος όν βούλεται απολέσαι" (γράφεται με "ο" βλ. εδώ).

Πάντα νόμιζα ότι η φράση ήταν βιβλική.

Ψάχνοντας όμως στο Google (και παρ' ότι με θεωρώ καλό στην αναζήτηση μου έφαγε ένα τέταρτο) βρήκα ότι αναφέρεται σε πολλά αρχαία κείμενα πως ήταν του Ευριπίδη. (δείτε εδώ, στα αγγλικά).


Υ.Γ. [28-06-2008] Επειδή βλέπω στα στατιστικά κόσμο να ψάχνει τι σημαίνει η φράση, η ερμηνεία σε ελεύθερη απόδοση:
"Όποιον ο Θεός θέλει να τον καταστρέψει, τον κάνει χαζό" (για να καταστραφεί από την χαζομάρα του).

Οι δυο τρόποι με τους οποίους χρησιμοποιείται:

α) Βάλθηκε ο Θεός να καταστρέψει κάποιον και του "δίνει" χαζομάρα.

β) Η χαζή συμπεριφορά κάποιου αποδίδεται στον Θεό, που επέλεξε αυτόν τον τρόπο για να να τον καταστρέψει.

5 σχόλια:

efthimiadis είπε...

ΝΟΜΙΖΩ ΟΤΙ ΚΑΝΕΤΕ ΛΑΘΟΣ. ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΑΥΤΟΝ ΠΟΥ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΧΑΣΕΙ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΤΟΥ (ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΜΑΡΤΙΕΣ ΤΟΥ), Ο ΚΥΡΙΟΣ ΤΟΝ ΜΩΡΑΙΝΕΙ (ΠΡOΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΣΩΘΕΙ). mixailefthimiadis@yahoo.gr

BG είπε...

Αγαπητέ Κύριε,

Δημοσιεύουμε το σχόλιό σας (το blog είναι moderated), ως εναλλακτική ερμηνεία, ωστόσο:

* Oι θρησκευτικές αντιλήψεις της εποχής του Ευριπίδη

* Ο τρόπος που έχει μεταφερθεί το ρητό σε ξένες γλώσσες "Those whom the gods wish to destroy they first make mad".(link στο post)

* και οι αναφορές στην Καινή Διαθήκη (4 αιώες αργότερα) δείχνουν ότι το "απολέσαι" σημαίνει κάποιον εξωγενή παράγοντα (Θεοί) που θέλει να καταστρέψει τον "μωρό".


Δείτε και τα:

κατά ΜΑΡΚΟΝ 1,24
τί ἡμῖν καὶ σοί, Ἰησοῦ Ναζαρηνέ; ἦλθες ἀπολέσαι ἡμᾶς;

κατά ΜΑΤΘΑΙΟΝ 2,13
μέλλει γὰρ Ἡρῴδης ζητεῖν τὸ παιδίον τοῦ ἀπολέσαι αὐτό.

ΛΟΥΚΑ 19,47
οἱ δὲ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς ἐζήτουν αὐτὸν ἀπολέσαι

Ανώνυμος είπε...

Στὴν παραπομπὴ ποὺ δίδεται παραπάνω (http://en.wikiquote.org/wiki/Euripides) ἀναφέρεται ὅτι πρόκειται γιὰ ἀρχαία ἑλληνικὴ παροιμία ποὺ κακῶς ἀποδίδεται στὸν Εὐριπίδη.

Ανώνυμος είπε...

> και οι αναφορές στην Καινή Διαθήκη (4 αιώες αργότερα) δείχνουν ότι το "απολέσαι" σημαίνει κάποιον εξωγενή παράγοντα (Θεοί) που θέλει να καταστρέψει τον "μωρό".

Χριστιανισμός και αρχαίοι Έλληνες σοφοί ταυτίζονται σε πολλά.
Ο χριστιανισμός απλά επεκτείνει, διορθώνει και χτίζει πάνω στον παλαιό κόσμο μέσα από το φως της αποκάλυψης.

Ο Θεός στον χριστιανισμό δεν καταστρέφει, μόνο σώζει.
Απλά, εκεί που θα καταστραφεί κυριολεκτικά (δηλαδή πνευματικά και μόνιμα) ο άνθρωπος, ο Θεός προτιμά τον θανατώσει ή να τον χαζέψει ώστε ενδεχομένως να γλυτώσει (να μην καταδικαστεί σε αιώνια κόλαση). Η καταστροφή είναι σωματική και προσωρινή, η σωτηρία πνευματική και παντοτινή.
Ο Θεός δεν μοιράζει μόνο αγκαλιές και χάδια. Είναι παιδαγωγός, όπως στην αρχαία Ελλάδα. Δεν θέλει να μας κάνει χαζοχαρούμενους, αλλά να μας συνετίσει.

Δεν γνωρίζω τι είχε στο μυαλό του ο Ευριπίδης όταν το έλεγε, αλλά ξέρω τι έχω εγώ στο μυαλό μου όταν το λέω! ;)

Πληκτροκράτης είπε...

Η φράση είναι από την Αντιγόνη του Σοφοκλή και όχι του Ευριπίδη. Το "μωραίνει" και το "απολέσαι" συνδέονται με την Άτη, Θεά της πονηριάς, της ψευδαίσθησης, της καταστροφής και της παράνοιας. Η λέξη Άτη παράγεται από το ρ. ἀάω, που σημαίνει "βλάπτω, φθείρω τον νου, αφαιρώ την διανοητική διαύγεια, πλανώ, εξαπατώ. Η λέξη ἀτη σήμαινε τη "σύγχυσιν φρενών", την απερισκεψία που οφειλόταν σε πλάνη που απέστελλαν οι θεοί.